Diş teli tedavisi gören hastaların günlük yaşantısı bilindiği gibi birbirinden farklı noktalarda değişiklik göstermektedir. Kişiler yeni bir döneme girerler ve beklemedikleri pek çok durumla karşı karşıya kalabilirler. Çoğu hasta olumsuz sonuçlarla karşılaşacağını, sürecin kötü gideceğini bir an düşünür veya sürec boyu böyle olacağına inanır. Bu yazıda hangi etmenlere dikkat ederseniz telleri kullansanız bile sürecin sizi olumsuz etkilemeyeceğinden bahsedeceğiz. Gerekli bilgileri dikkatli okuyup bir kez daha düşünmenizi tavsiye ederiz. Günümüzde oldukça popüler olan ve herkesçe tercih edilmeye başlanan ortodontik tedavi sürecinde korkulan bu durumlar neden kaynaklanıyor? Peki doğrularını bilirsek süreç ne denli işlevsel olacak? Okuyalım görelim:
Diş teli tedavisi basit bir süreç değildir. Doktorunuzu iyi seçmeniz gerekir, bu yüzden önceden yaptığı çalışmaları görebilirsiniz, seanslara başlamadan önce onu tanıyabilirsiniz. Çünkü siz artık önemli bir sürecin parçaları olacaksınız. Hastamız ve doktorumuz bu süre zarfında birbiri ile oldukça etkileşim halindedir. Birbirlerinin isteklerini ve beklentilerini paylaşırlar, karşılıklı çözüm yolları ararlar. Birinin elini işten çekmesi ile bütün dengeler bozulur. Sekiz ay ve iki yıl arası bir süreç göz önüne alındığında iki tarafın birbiri ile eşgüdümlü hareket etmesi büyük önem taşır. Bu sürecin basit olmaması demek her iki tarafın da belirli sorumlulukları üstlenmesi demektir. Doktorun görevi etkili muayeneyi yaparak hastanın istek ve beklentilerini anlamak, bunların geliştirilmesi için katkıda bulunmak olmalıdır. Hasta ise beklentilerini ve sorunlarını açıkça ifade etmeli, doktorunun önerdiği düzene uymalıdır. Beraber işbirliği olmadığı sürece süreç istenilen noktaya asla varamaz, yapılan tüm çabalar başarısızlık ile sonuçlanır. Hastanın dikkat etmesi, üzerinde durması gereken pek çok nokta vardır ve doktorumuz onları hastamıza aktarmak ve önemini belirtmek ile yükümlü olan kişidir. Tel tedavisi uygulanan kişi ise talimatlara uymalıdır.
Dişlerimizin hassas bir dönemden geçtiğinin de bilincinde olmalıyız. Tel tedavisi sürecinde amaç yanlış konumlanan dişleri doğru konumlarına yönlendirmektir. Yani bu süreçte dişlerimiz aktif olarak hareket halindedir. Bulunduğu konumdan diğer konuma yavaş ama etkili olarak ilerlemeye çalışır. Onlara bastırmak veya sert müdahalede bulunmak yapılarını zedeleyecektir. Bu yüzden bazı besin türlerine dikkat etmek gerekir. Örneğin kabuklu ve sert besinler ısırılarak yenmemelidir. Uygulanan basınç tellere, braketlere ve diş köklerine zarar verebilir. Besinleri parçalara ayırarak bölüp yemek daha istenen bir durumdur. Bazı besinlerin de diş temizliğine olumsuz etkileri olduğu için yenmemesi rica olunur yada yeniyorsa bile çok etkili bir temizlik gerekir. Temizliğin önemini birazdan belirteceğiz ancak şunu belirtmekte fayda var; sakız, karamelli yiyecekler, lokum, dişlerde leke oluşumuna sebep olan çıkması zor besinleri tüketmekten kaçınmak daha yararımıza olacaktır. Sadece bu süreç boyunca değil genel olarak çok sert kabuğu olan kuruyemişleri dişle kırmaktan kaçınmak gerekir, dişlerimizin kırılmasına yapısının bozulmasına olanak sağlayabilirler. Ayrıca sadece besinler değil içecekler de burada önemli bir faktördür. Asitli içeceklerin çok kullanımı diş minelerine zarar verir. Bu yüzden kullanılmaması ısrarla önerilir. Çok kullanılması gerekiyorsa ki gerek yok doktorunuzun muayenesinden sonra onun önerdiği biçimde kullanın, daha sonra hemen temizleme işleminizi gerçekleştirin. Küçük minik parçaları olan besinler (pirinç, bulgur vs) teller arasına veya diş köklerine kaçabilir, bu yüzden yerken çok dikkatli olun, temizliğinize özen gösterin.
Spor yapıyorsanız ve sporunuz daha hareket gerektiren bir tür ise (futbol, voleybol, beyzbol vs) mutlaka ağzınızı koruyacak bir aparata ihtiyacınız vardır. Hassas olan dişlerimiz güçlenmeye çalışırken sert bir cismin onlara vurması istediğimiz bir durum olmasa gerek. Onları her zaman güvence altına almaya çalışın. Diş telleri bozulursa ne olur derseniz eğer hafif bir hasarsa kısa bir müdahale süreciyle düzene girer ancak büyük bir bozulma olduysa tedavi sürecinin başa dönmesi gerekir, bu da hem zamanınıza hem de maddiyatınıza olumsuz etkiler yapacaktır.
Sürece başlarken bilinmesi gereken çok önemli bir kural vardır. Diş tedavisi kişinin emeği ile ayaka durur. Kim hangi müdahaleyi yaparsa yapsın, hangi besinleri yerseniz yiyin, hangi malzemelerle telleriniz oluşturulursa oluşturulsun siz onlara bakmadığınız gereken önemi vermediğiniz sürece iyileşme göstermez hatta daha da kötü olabilir. Bu yüzden ilk olarak sizden beklenenleri bilin. Zamanında muayenelere gelin. Muayenelerde sizi etkileyen, rahatsız eden etmenleri mutlaka doktorunuz ile konuşun. Ondan yardım almaktan çekinmeyin. Doktorunuzun size önerdiği varsa ilaçları kullanın, hijneninize özen gösterin. Hijyen için gerekli gargaraları, fırçaları, diş iplerini özenle kullanın. Diş üzerlerinde braket denilen yapılar vardır. Yapıları ve hassasiyetleri farklı olan bu parçalar tedavi sürecinin kilit noktalarındandır. Onların altında çürüme meydana gelmez çünkü direkt dişle temas halindedir. Ancak kenarları her zaman mikropları toplar, bakterileri çeker. Bu yüzden kenarları üzeri iyice temizlenmelidir. Zamanla dişlerinizin etrafında beyaz tabakalar görürsünüz, bu tabakalar hemen temizle demenin bir diğer yoludur. Zamanla beyaz renklerin daha koyu olana dönüşünü görürüz. Artık çürüme başlamıştır ve süreç gitgide uzayacak ve daha zahmetli hale gelecektir. Fırçalamanın yetersiz olduğu veya hiç yapılmadığı ağızlarda diş eti hastalıkları da gözlemlenir. Diş etleri şişebilir, kanamalar olabilir.
Temizleme işlemi sırasında da her aparat kullanılmaz. Doktorun önerdiği ürünleri kullanın. Kimi zaman kişiler maaliyeti yüksek diye bazı ürünleri kullanmaz, onun yerine daha uygununu arar ve ona başvurur. Bu durum doktor eğer onay vermiyorsa yapılmamalıdır. Yan ürünler istenilen niteliğe ve sağlamlığa sahip olmadığı için dişlerimize yarar yerine zarar verir. Amacınız iyi bir ağız yapısına sahip olmak ise ve bu doğrultuda çaba sarf ediyorsanız mutlaka kaliteli ürünlerle tedavinizi sürdürün. Bu konuda doktorunuz size gerekli bilgilendirmeyi yapacaktır. Her sıradan diş fırçası ile bu işlem yapılamaz, ortodontik fırçalar gerekir.
Süreç güzelce işlerken sonlanmaya doğru kişilerin eski önemi vermediği görülür. Dişlerinizde düzelmeler oldukça artık bitti düşüncesine kapılmayın. Dişlerimiz hala hareket halindedir. Bu yüzden korunmaya devam edilmelidir. Seansları asla bırakmayın, doktorunuzla her seansta ilerlemeleri varsa sorunları konuşun. Süreç bitmeye yakın doktorlar hastalarına istenilen konumun düzenli kalması adına aparatlar verecektir. Bu aparatlar dişlerin yeniden yerinden oynamasını engeller. Zamanla yerine oturur dişler ve istenilen konuma geliriz. Bu süreçte de temizliğe önem vermek gerekir. Bazı kişiler tel tedavisinden sonra dişlerinde tekrar bozulmalar olduğunu ifade ederler, bu duruma sebebiyet veren faktörler çeşitlidir:
Seansları aksatmak
Süreç bitmediği halde bitmişcesine sonlandırma yapmak
Temizliği aksatmak
Dişlerinde sorun hissettiğinde doktora başvurmamak
Doktorun önerdiği ürünleri kullanmaktan vazgeçmek
Sabitleyici-pekiştiricileri kullanmamak
Bu etmenler kişininin sürecini başa döndürür. Ne kadar hızlı ve etkili çözüm yolu aramak istiyorsanız o kadar kendinize bakmanız gerekir. Süreçte ana unsur sizsiniz. Siz emek vermedikçe kendinze önem göstermedikçe gelişmeler olmaz aksine gerilemeler olur. Gerilemelerin görülmesi hem sizin hem de uygulayıcının moralini bozacaktır, tekrar bu kadar emeği tekrarlamanız gerekmektedir.
Diş tellerini takmak istiyorsanız önyargılı olmamalısınız, bu yeni bir deneyimdir ve herkes yeni deneyimler karşısında farklı etkilerle karşılaşır. Birinin süreci ötekine farklı gelebilir. İyi bilgilenmeli ve bilgilenmek için doğru kaynaklara başvurmalısınız.
