Ortodonti tedavisi; bunda yaklaşık 10 yıl önce diş teli kullanılarak dişlerdeki kötü görünümün düzeltildiği uzun süreçli bir tedavi olarak bilinirdi. Bununla birlikte diş telleri metal olduğu için kötü görünürdü. Bu yüzden iş hayatı içerisinde olanlar yada görüntüsüne önem verenler diş teli taktıramazlardı. Birde diş teli takıldığında sabit kalırdı çıkarılması söz konusu değildi. Diş telinin bunlar gibi olumsuz özellikleri sebebiyle araştırmacılar estetik görünümü bozmayan ve takılıp çıkarılabilen yeni sistemlerin arayışına girdi. Ve şeffaf diş teli gündeme geldi. "Şeffaf diş teli" ile kastedilen şeffaf plak tedavisiydi.
Şeffaf diş teli ile hastalar tedavi sırasında, önemli bir davette, düğünde, özel bir buluşmada yada mezuniyetlerinde plaklarını çıkaracaklar ve sanki ortodonti tedavisigörmüyormuş gibi olabileceklerdi. Bununla birlikte takılıp çıkarılabildiği için yemek yerken çıkarılıyor ve yemek yeme konforunu da yükseltiyordu. Yani şeffaf diş teli tedavisi, şeffaf olmasının dışında bir çok avantajıda beraberinde getiriyordu.
Şeffaf diş teli ilk olarak "invisalign sistem" markasıyla kullanılmaya başladı. Daha sonra asoaligner, clean aligner, digiorto gibi markalarıda üretildi. Bu markalar arasında hepsinin yapılma ve çalışma sistemi aynı iken invisalign sistem diğerlerinden farklıdır. Şimdi önce invisalign sistemin daha sonrada diğerlerinin yapım aşamalarını kullanımlarını ve aralarındaki farkları anlatalım.
İnvisalign sistem, Amerikan bir şirkete ait olan ve tamamen bilgisayar ortamında üretilen bir sistemdir. Başlangıçta, hastadan alınan röntgen, fotograf ve diş ölçüleri şirkete gönderilir. Şirket röntgen, fotograf, ve ölçüleri değerlendirip üzerinde çalışmasını yaparak dişlerin yeni, yani olması gereken konumlarını yine simülasyon programları aracılığıyla belirler. Ve dişleri, yine bilgisayar ortamında biraz düzelterek yeni bir model oluşturulur. Sonra bu modelin üzerinde birinci plağı üretir. Daha sonra dişlerin biraz düzeltildiği birinci modeli kullanarak dişleri biraz daha düzelterek ikinci modeli oluşturulur ve bu model üzerinden ikinci plağı üretilir. Dişler düzelene kadar bu işlem devam eder ve 10-20 adetten oluşan plak serisi elde edilir. Elde edilen bu plaklar 2 haftada bir değiştirilerek kullanılır. Bu sistemin dezavantajı; estetik kavramı göreceli bir kavramdır. Ve üretilen plaklardan en sonuncusu takıldığında dişler ne durumda ise o durum tedavinin bitmiş halidir. Ön dişlerin biraz daha uzun olması yada önde olması istendiğinde yapacak birşey yoktur. Çünkü son plağa kadar kullanılmış ve dişler invisalign şirketinin standartlarında tedavi sona ermiştir.
Asoaligner, clean aligner, digiorto gibi sistemlerde, tedavi her üç plakta bir ölçü alınıp aktive edilerek devam edilir. Her 3 plak ile oluşturulan diş hareketine 1 aktivasyon denir. Bu yöntemde toplam plak sayısı invisalign sisteme kıyasla değişmezken her 3 plakta bir yeniden ölçü alınması gerekir. Bu durum tedavinin daha kontrollü olmasını sağlarken tedavi boyunca 3-4-5 civarında ölçü alınması hasta için sıkıcı olabilmektedir. Bu sistemde yine invisalign sistemde olduğu gibi alınan ölçüler üzerindeki dişler bir miktar düzeltilir ve bir plak elde edilir sonra dişler bir miktar daha düzeltilir ve ikinci , sonrada üçüncü plak elde edilir. Bu 1 aktivasyondur ve birkaç hafta aralıklarla hasta birinci aktivasyon plaklarını kullanır. 3. Plakta kullanıldığında hastanın dişleri bir miktar düzelecektir. Sonra düzelen dişler üzerinden yeni ölçü alınır ve plaktan oluşan ikinci aktivasyon plakları aynı sistemle üretilir. Hasta ikinci aktivasyon plaklarını kullandığında dişleri bir miktar daha düzelecektir. Ve tekrar ölçü alınır, üçüncü aktivasyon plakları üretilir. Bu işlem dişler istenilen düzeyde düzelene kadar devam eder. Tekrar tekrar ölçü alınması dezavantaj gibi görünse de tedavinin daha kontrollü seyretmesi için gereklidir. Çünkü setup adı verilen, dişlerin model üzerinde düzeltilmesi işlemi manuel olarak yapılır ve hata payı yüksektir. İnvisalign sistemde ise bu işlemlerin hepsi bilgisayar ortamında simülasyon programlarıyla yapılır, ve hata payı çok düşüktür.
İnvisalign sistemde dişlerin son görünümüne ve tedavi bitimine invisalign şirketi karar verir. Diğer sistemlerde ise kararı veren doktorunuzdur. Yani siz ve doktorunuz.
Bütün bu bilgiler ışığında hangi sistemin hangi hastada daha uygun olduğuna doktorunuz karar verecektir.
Şeffaf diş telinin dişleri nasıl düzelttiğini anlamak isterseniz aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
